Terugblik Gerard Schouw
Na twee termijnen legt Gerard Schouw zijn functie neer als voorzitter van de Raad van Advies (RvA). Gedurende acht jaar droeg hij bij aan het verbeteren van de organisatie van goede gesubsidieerde rechtsbijstand en mediation voor minder draagkrachtige burgers. Hoe blikt hij terug op deze periode?
”Na acht jaar is dit het juiste moment om het stokje door te geven. De afgelopen jaren werkten we aan het versterken van het stelsel van rechtsbijstand en ik ben dankbaar voor de kansen die deze rol met zich meebracht”, aldus Schouw.
Feiten en cijfers
“Er een gedegen Kenniscentrum binnen de Raad opgericht”, schetst Schouw. “Het begon als een idee, maar is nu een volwaardig Kenniscentrum dat in staat is om onderzoek te doen en de feitelijke data aan te leveren. Alleen met gedegen kennis kun je effectief beleid en politieke keuzes maken en bijsturen. Het opzetten ervan nam een aantal jaar in beslag en verloopt goed. Dit maakt me bijzonder trots.”
Na acht jaar is dit het juiste moment om het stokje door te geven. De afgelopen jaren werkten we aan het versterken van het stelsel van rechtsbijstand en ik ben dankbaar voor de kansen die deze rol met zich meebracht.
Maatschappelijk advies
Ook wijst Schouw op een verschuiving in de rol van de Raad van Advies: “We fungeerden hybride, als een soort Raad van Toezicht en tegelijkertijd Raad van Advies. Dat werkte onbevredigend. Daarom hebben we aanpassingen doorgevoerd in onze werkwijze en reglement. Zo zijn toezichthoudende taken geschrapt en hebben we een maatschappelijk adviserende rol op ons genomen.”
Feedback en preventie
“Onlangs brachten we, samen met een team van experts, een strategisch maatschappelijk advies uit aan de bestuurder van de Raad voor Rechtsbijstand. Dit advies delen we ook met het ministerie van Justitie en Veiligheid en verschillende departementen en politieke partijen. We willen het principe ‘meten is weten’ nog steviger verankeren, met behulp van feedbackloops op kwaliteit en actuele werkzaamheden met tijdsbesteding van advocaten en mediators. Daarnaast is het belangrijk blijvend in te zetten op preventie om te voorkomen dat mensen überhaupt rechtsbijstand nodig hebben.”
Maatwerk
“En de toename van het aantal laaggeletterden is schrikbarend”, vervolgt Schouw. “Daarom is het goed om de eerste- en tweedelijns rechtshulp goed op elkaar af te stemmen. Ook benadrukken we het belang van een herijking op zelfredzaamheid en pleiten daarbij voor meer mogelijkheden voor de Raad tot maatwerk, conform het rapport van de commissie Ratz.”
Blik naar buiten
Al met al sluit Schouw zijn zittingstermijn tevreden af: “De organisatie is nu goed ingericht. De Raad richt zich naar buiten en werkt samen met de vele partners in het veld. Dit brengt stabiliteit in het stelsel van rechtsbijstand.” Of hij nog een tip heeft voor zijn opvolger? “Ja, mijn voornaamste zorg voor de toekomst is het tekort aan sociaal advocaten. Hoewel onlangs de vergoedingen nog zijn verhoogd, is die verhoging slechts een tijdelijke oplossing. Het blijft een grote opgave om goede rechtsbijstand voor hen die dit niet kunnen betalen te blijven garanderen.”
Aantal advocaten in het stelsel
Toelichting figuur
Het aantal advocaten in het stelsel was in 2023 5.971. In 2022 was dit aantal 6.125.
Ymre Schuurmans is benoemd tot nieuwe voorzitter van de Raad van Advies. Zij neemt het stokje over van Gerard Schouw.