Onmisbare hulphond

Een hond die helpt

Edwin heeft posttraumatische stressstoornis (PTSS) en autisme. Zo’n zes jaar geleden vraagt Edwin een hulphond aan via zijn woongemeente. Hij heeft dan net afscheid moeten nemen van zijn Mechelse herder. Een ‘gewone’ hond waarvoor hij de zorg op zich neemt nadat diens baasjes gaan scheiden. De hond blijkt een positieve werking te hebben op Edwin. “Door de hond kwam ik meer buiten en kon ik het dagelijkse leven beter aan.” Helaas komt de hond als gevolg van een tumor te overlijden. “Door die ervaring wist ik het zeker. Een hulphond zou mij helpen zelfstandig mijn leven te leiden en zou mijn medicijngebruik verminderen. Daarom zocht ik naar een instantie die mij daarbij kon helpen. Bij Bultersmekke Assistance Dogs vond ik wat ik zocht. Zij bieden assistentiehonden voor mensen zoals ik, met problemen op psychisch en/of psychosociaal gebied.” De training van hun honden vindt plaats via een individueel en op maat gemaakt programma in de eigen thuissituatie. Ideaal voor Edwin, zo bevestigt ook zijn therapeute. Met de start van de aanvraag via zijn woongemeente, begint echter een ellenlang traject van wachten. Wachten op een gemeente die niets van zich laat horen met uitzondering van opeenvolgende afwijzingen. Het leidt tot veel frustratie.

Gemeente weet geen raad

Edwin schrijft een brief aan zijn woongemeente. Na lang wachten krijgt hij vanuit het niets een afwijzing op zijn verzoek. Edwin kan volgens de gemeente een dergelijke aanvraag niet doen binnen het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en krijgt het advies te rade te gaan bij zijn zorgverzekeraar. Maar daar bleek niet genoeg ingang voor te zijn. Sociaal advocate mr. Renske Imkamp van kantoor Van der Woude de Graaf Advocaten legt uit: “Een dergelijk verzoek was nieuw voor deze gemeente. Er was nog niet veel jurisprudentie op dit vlak en ze wisten er eigenlijk geen raad mee. Edwin was het echter niet eens met het besluit en kwam bij mij omdat hij bezwaar wilde indienen om alsnog voor een hulphond in aanmerking te kunnen komen. Zijn therapeute en Bultersmekke bevestigde hem immers in het positieve effect dat zo’n hulphond op hem zou hebben. Lastig om in je eentje bezwaar te maken. Het voelt toch als David tegen Goliath. Daarom kwam hij via gesubsidieerde rechtsbijstand bij mij terecht.”

Steun in een ingewikkelde strijd

Edwin: “Ik ben blij dat ik zelf veel voorwerk heb kunnen doen en vond het ook belangrijk me telkens goed voor te bereiden. Maar je staat wel tegenover zo’n grote partij als een gemeente, waar veel juristen werken en met eenvoudige toegang tot gespecialiseerde adviesbureaus.” Bovendien stond er veel op het spel voor Edwin en zijn vrouw. “Dat zorgde voor veel stress. Bij Renske voelde ik me gehoord, begrepen en gesteund in mijn strijd om mijn leven weer terug te krijgen met behulp van een hulphond.”

Toch volgt nog jarenlange onzekerheid. Na het bezwaar, waarbij de gemeente als alternatief een niet werkbaar voorstel doet voor twee dagen hulp in de maand (Edwin: “Daarmee krijg ik mijn zelfstandigheid niet terug en word ik alleen maar afhankelijker.”), komt de zaak bij de meervoudige kamer van de Rechtbank. Een spannende aangelegenheid, waar Edwin voor drie rechters moet verschijnen. Het blijkt echter een prettige ervaring en is het begin van het keerpunt in de zaak. Edwin: “De rechter die het woord voerde had echt aandacht voor míj. Tot dan had er niemand, m.u.v. Renske, gevraagd naar wat dit allemaal met míj en mijn gezin deed. Deze rechter deed dat wel. Een hele verademing.”

Niet naar de speeltuin

In de einduitspraak bepaalt de rechter dat de gemeente opnieuw onderzoek moeten laten doen omdat het eerdere onderzoek niet goed is gegaan. De gemeente wil in hoger beroep gaan maar start ondertussen niet het gevraagde onderzoek, terwijl dit wettelijk gezien wel moet. Een zoveelste tegenvaller. Edwin: “In al die jaren dat ik heb gewacht op reactie vanuit de gemeente op mijn bezwaren en na uitspraken van de rechter, wilde ik gewoon mijn leven weer oppakken, zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen, samen met mijn vrouw. In de tussentijd zijn wij zelfs ouders geworden van een zoontje. Het ergste vind ik nog dat hij veel heeft moeten missen hierdoor. Even ‘gewoon’ naar de speeltuin of een ijsje halen kon ik door mijn stoornis niet. En als ik al mee kon, kostte me dat veel te veel energie en moest ik het nadien bezuren.”

Renske: “Edwin is van het kastje naar de muur gestuurd. Een traject dat hij in zijn eentje zeker niet had kunnen bolwerken. De gemeente bleef volharden in zijn negatieve besluit, zonder een gedegen individueel onderzoek naar de situatie van Edwin.” Nog voordat de zaak bij de Centrale Raad van Beroep wordt behandeld, grijpt de wethouder van de betreffende gemeente in en kent de hond toe. Een opmerkelijk ommekeer in de situatie. “Al veel eerder had er oog en oor moeten zijn voor Edwin en zijn gezin. De gemeente liet het afweten in communicatie en contact. Dat heeft Edwin vijf jaar van zijn leven gekost. Toch ben ik blij dat ik hem met mijn expertise heb kunnen bijstaan. Het is een zaak die mij bij zal blijven.”

Uit het isolement

Edwin: “Valeria heeft mij uit mijn isolement gehaald. Ik kan weer vol van mijn zoon genieten en met hem activiteiten ondernemen. Simpele dingen als naar de markt, de supermarkt, of naar de speeltuin gaan. Valeria beschermt mij als mensen te dichtbij komen, bewaakt mijn energieniveau, waardoor ik rustiger blijf in onverwachte situaties.

Zij doorbreekt mijn nachtmerries. Ik voel me niet meer machteloos maar heb mijn leven weer in eigen hand. Het is een juridische, zakelijke kwestie, maar voor mij gaat het om mijn leven en mijn zelfstandigheid. En dat heeft alles met emotie te maken. Het heeft erg lang geduurd, maar ik ben Renske erg dankbaar voor haar hulp en ik ben blij dat deze rechtsbijstandvoorziening er is, want het is nodig. Zonder deze hulp was mijn situatie nog steeds uitzichtloos geweest.”

Inmiddels is door meerdere rechtbankuitspraken duidelijk dat een hulphond een Wmo-voorziening is. Deze zaak was daarin een belangrijke voorloper.