Mediation

Een echtpaar kan bij een mediator terecht wanneer ze gaan scheiden en er samen uit willen komen vertelt Hans Kurvers van Scheidingsdesk. “Als mediator ben je de onafhankelijke partij die mensen begeleidt bij het maken van alle afspraken en ervoor zorgt dat alles eerlijk en volgens richtlijnen verloopt. Een advocaat schakel je in wanneer je er samen niet uitkomt. Een advocaat behartigt de belangen van zijn of haar cliënt en is dus niet onpartijdig.”

Gecompliceerd

“Scheiden is gecompliceerd”, vertelt hij verder. “Steeds meer stellen die uit elkaar gaan, proberen eerst zelf met behulp van online middelen afspraken te maken. Daar is niets mis mee, maar ik denk dat mensen onderschatten hoe ingewikkeld scheiden daadwerkelijk is. Een mediator helpt om alle afspraken goed, volgens wetgeving en richtlijnen, op papier te krijgen zodat je weer verder kunt. Wanneer het lukt om te kijken naar gezamenlijke belangen zoals kinderen en daar goede afspraken over te maken, is de kans groot dat je weer normaal kunt acteren.” “En je wil toch dat je niet als je later opa of oma bent, gedoe krijgen bij het op bezoek gaan bij je kleinkinderen”, schetst Christian Gerritsen van Scheidingsexpert.

Stappenplan

Kurvers hanteert een stappenplan. Het begint met de oorzaak: waarom willen mensen scheiden? Vervolgens de grootste zorgen; wat is belangrijk om te realiseren? Dat kan bijvoorbeeld een woning of omgangsregeling zijn. Mensen vullen zelf gegevens in op een portal ter voorbereiding op de gesprekken. Ik maak het financiële plaatje inzichtelijk; hoe is de verdeling? Wat betekent dat fiscaal? Is er sprake van partner- of kinderalimentatie? Wie vraagt zaken als kindgebonden budget of kinderopvangtoeslag aan? Daarna kijken we naar de vermogensverdeling en tenslotte naar het pensioen. Dit alles resulteert in een ouderschapsplan wanneer er kinderen betrokken zijn, en een echtscheidingsconvenant dat wordt aangeboden aan de rechter.”

Fiscaliteiten

Ook Gerritsen werkt met een stappenplan. “Ik verzamel eerst alle informatie en start dan met een gesprek over het ouderschapsplan. Hoe regelen we alles rondom de kinderen? Vervolgens bereken ik wat er netto per partner overblijft. Op basis daarvan kijken we naar de woonsituatie; kan één van de twee in de huidige woning blijven? Wat is haalbaar? Vervolgens gebruik ik een programma om alle financiële aspecten te tonen inclusief fiscale gevolgen als belastingteruggave en kindgebonden budget.” Kurvers vult aan: “Dat is belangrijk omdat de Belastingdienst weet dat 50% van de aangiftes van net gescheiden paren niet klopt.”

Mediation in de rechtbank

Bovendien schakelt het Mediationbureau van de rechtbank Rotterdam Gerritsen geregeld als mediator in, ook in familiezaken met (complexe) financiële geschillen. “Mediation in familiezaken gaat vaak sneller, de eerste afspraak vindt al op korte termijn plaats. Bovendien kunnen partijen in de mediation met elkaar dieper ingaan op onderliggende problemen die hebben geleid tot het conflict. Zo werken ze samen aan het herstel van het onderlinge vertrouwen en het verbeteren van de communicatie. Dit kan onnodig procederen in de toekomst voorkomen.”

Wonen

Het thema wonen komt regelmatig terug in hun werk. Gerritsen: “Ik ben geen hypotheekadviseur maar kan wel aangeven of het bijvoorbeeld haalbaar is dat één deel van het stel in de huidige woning blijft wonen. Woningen zijn momenteel extreem duur. In tegenstelling tot 2012, toen alle woningen onder water stonden. Toen was het lastig om je woning te verkopen omdat je dan met een schuld achterbleef. Nu is het moeilijk om iets betaalbaars te vinden als alleenstaande.”

Verwachtingen bijstellen

“Ik zie ook meer escalatie omdat mensen bij elkaar moeten blijven wonen omdat er geen andere woonruimte beschikbaar is”, vult Kurvers aan. “Het is mogelijk om andere woonruimte te vinden, maar mensen moeten stappen terugzetten. Dat geldt zeker voor de minst verdienende partner. Het ideale plaatje van allebei een huis in dezelfde wijk, de kinderen die op dezelfde school blijven en met hun vriendjes uit de wijk kunnen blijven spelen; het is meestal niet haalbaar. Meestal gaan mensen van een kindvriendelijke Vinex-wijk naar een deel van de stad waar ze eerder niet naar huizen keken. Dat voelt dan als falen.” Gerritsen: “Ik zie soms een woning langskomen van 40 m2 in een minder populaire wijk voor € 1000 per maand huur. Dan moet je je verwachtingen bijstellen.”

Veranderingen in de maatschappij

Door de jaren heen zien de mediators meer veranderingen in de maatschappij. Gerritsen: “Ik heb bijvoorbeeld zes stellen bijgestaan die slachtoffer waren van de toeslagenaffaire. Dan moet je ook goede afspraken maken over de tegemoetkoming die mensen ontvangen. Een andere verandering is dat het tegenwoordig vaker voorkomt dat vrouwen meer geld verdienen dan hun man. Bij een scheiding betekent dit dat zij volgens de richtlijnen de ex-man partneralimentatie moeten betalen. Dat is voor sommige vrouwen op zijn zachts gezegd verrassend. En niet alle mannen willen het accepteren, ook al hebben ze er recht op.” Kurvers: “Ik zie dat mensen anders zijn gaan denken over scheiden. Vroeger was het meer geaccepteerd dat scheiden geld kost, dat zie ik nu minder. Maar het kost nu eenmaal geld om alles goed te regelen. En het is duurder om apart van elkaar te wonen.”

Afspraken actueel houden

Het komt regelmatig voor dat ex-echtelieden een aantal jaar na de scheiding opnieuw aanschuiven bij de mediator. Gerritsen: “Dan verandert er iets in de gezinssituatie; iemand hertrouwt bijvoorbeeld en krijgt een kind met zijn of haar nieuwe partner. Dat is reden om de afspraken opnieuw tegen het licht te houden.” Kurvers vult aan: “De situatie verandert ook wanneer een kind achttien jaar wordt. En als straks wordt bezuinigd op de inkomensafhankelijke combinatiekorting gaat dat ook pijn doen. Huidige berekeningen zijn gebaseerd op het gebruik van die regeling en moeten dus worden herzien. Scheiden is één ding, maar het blijft noodzakelijk om afspraken actueel te houden.”