Bewindvoeren in de Wsnp
Angelique Roeloffzen, Femke Gevaert en Ilja de Meersseman zijn alle drie bewindvoerders en zij spreken over hun dagelijkse werk.
Gestarte zaken Wsnp
Toelichting figuur
In 2023 bedroeg het aantal gestarte zaken Wsnp 1.896. In 2022 was dit aantal 1.902.
Wsnp beëindigd met een schone lei
Toelichting figuur
In 2023 heeft 93% de Wsnp met een schone lei beëindigd. In 2022 was dat 91%.
Mensen zien Wsnp als een zwaar traject. Het klopt dat voor schuldenaren het leven wel deels ‘on hold’ staat, maar daarna zijn ze ook echt van de schulden af. Roeloffzen: “Het mooie van de Wsnp is dat het werkt; 94% gaat verder in hun leven met een schone lei, er is weinig recidive en dankzij de wet ontvangen schuldeisers vaak meer geld dan zonder deze wet het geval zou zijn geweest.” Daar sluiten Gevaert en De Meersseman zich bij aan.
Verandering Wsnp
De Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) werd in 1998 in het leven geroepen. Doel van de wet is om schuldenaren de kans te geven na een aantal jaren van aflossen het leven met schulden te kunnen afsluiten en verder te leven met een schone lei, ook al is dan nog niet alles afgelost. Een rechter beslist hierover.
Per 1 juli 2023 is er flink wat veranderd in de wet.
- Per 1 juli 2023 is de standaard duur van de Wsnp gehalveerd, van 3 jaar (36 maanden) naar 1,5 jaar (18 maanden).
- Met de wetswijziging per 1 juli 2023 kan de ingangsdatum van de Wsnp al vóór de uitspraakdatum komen te liggen. Namelijk vanaf het moment dat de eerste aflossing is gedaan in het kader van de gemeentelijke schuldhulpverlening.
- Vóór 1 juli 2023 keek de rechter bij de beoordeling van de ‘goede trouw’ naar de periode van 5 jaar voorafgaand aan het verzoek. Erna is de termijn verkort naar 3 jaar.
- Met ingang van 1 juli 2023 komt de tienjaarstermijn te vervallen. Dit betekent dat het Wsnp-verzoek niet meer wordt afgewezen als de Wsnp al eens van toepassing was geweest in de tien jaar voorafgaand aan indiening van het nieuwe verzoek.
- Als aannemelijk is dat onvoldoende aflossingsmogelijkheden bij de schuldenaar of andere omstandigheden het onmogelijk maken om tot een buitengerechtelijke schuldregeling te komen, hoeft voor de afgifte van een verklaring niet eerst een poging te zijn gedaan om tot een dergelijke regeling te komen.
Iedereen en elke situatie is anders
Roeloffzen: “Ik werd als bewindvoerder benoemd van een oudere vrouw die na het overlijden van haar partner ontdekte dat er gezamenlijke schulden waren, waar zij geen weet van had. Haar gezondheid was zorgwekkend en zij wilde schuldenvrij sterven om na haar eigen overlijden de nabestaanden niet achter te laten met een schuld. Die nalatenschap weegt zwaar voor van mensen.”
De Meersseman: “Een man leefde al jaren in een sociaal isolement zonder werk. Hij voldeed ternauwernood aan zijn verplichtingen in de Wsnp. Een half jaar voor het einde van de looptijd besloot ik nog eens een goed gesprek met hem te hebben. Het was niet echt aan mij om dat te doen, maar ik meende dat het twee voor twaalf was. Als hij niet zou veranderen, zou hij weer opnieuw terug bij af zijn. Het gesprek hielp, een paar weken later liet hij me weten dat hij werk had gevonden. Hij bedankte me persoonlijk. Je moet soms streng zijn, maar ik ben geen boeman. Ik heb hetzelfde doel als de schuldenaren; een schone lei en een nieuwe start. Daar doe ik het voor.”
“Mensen moeten leren om zelf hun leven weer op de rit te krijgen en hun administratie op orde. Dit draagt bij aan hun gevoel van eigenwaarde”, vindt Gevaert. “Er is vaak een groot gevoel van schaamte. Ik probeer dit daarom zakelijk aan te pakken en daarbij het gevoel van de persoon die het betreft serieus te nemen.” De Meersseman knikt: “En de wachtlijsten bij de GGZ zijn lang. Er schuilt altijd iets achter de voordeur, hoe mooi de voortuin ook is. Het is soms schrijnend, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van sociale problematiek. Mensen leven vaak in een isolement.” Roeloffzen: “Je denkt soms dat je alles gezien hebt, maar nee, iedereen en elke situatie is anders. Mensen passen niet in vakjes. Zo blijf je leren. Dat doen wij als bewindvoerders, maar dat geldt net zo goed voor de schuldenaren in het traject. Het is mooi om het verschil te zien tussen hoe de mensen aan het begin en aan het eind van een Wsnp-traject zijn. Er is veel meer rust, mensen zijn gezonder. Ze gaan van lam geslagen naar perspectief.”
Aantal bewindvoerders
Toelichting figuur
In 2023 waren er 217 ingeschreven bewindvoerders. In 2022 waren dat er 251.
De Meersseman: "Er schuilt altijd iets achter de voordeur, hoe mooi de voortuin ook is."
Gevaert: "Mensen leven vaak in een isolement."
Roeloffzen:
"Mensen passen niet in vakjes."
Van links naar rechts:
Femke Gevaert, Ilja de Meersseman en Angelique Roeloffzen
Pittig gesprek
Door de hoge energiekosten is het leven de afgelopen jaren een stuk duurder geworden. Is de Wsnp nog wel ‘te doen’? Gevaert: “Iedereen kan rondkomen in de Wsnp. Er zijn ook steeds meer voorzieningen voor minima. Ze pluizen de aanbiedingen in de folders uit en gaan naar de kringloop.”
Voor sommige mensen is zuinig leven moeilijker. De Meersseman: “De levenstandaard is dan te hoog, mede door social media. Met name jongeren worden daar flink door beïnvloed, daardoor kijken ze vooral naar hoe ze erbij kunnen blijven horen en niet genoeg naar wat ze kunnen betalen.” Roeloffzen reageert: “Ik sta soms te kijken van wat mensen uitgeven. De kapper, nagelsalon, fast food, afhaalmaaltijden; dat kan dus niet meer op grote schaal tijdens de Wsnp. Het is logisch dat het bij deze schuldenaren door dat uitgavenpatroon misging. Ik voer dan een pittig gesprek. Ook dat hoort bij de bewindvoering.”