Strafrecht

Neem Amsterdammer Kees, die Luns al zeker vijftien jaar geregeld bijstaat. “Kees heeft een traumatische jeugd gehad, is ex-verslaafd en heeft een strafblad. Inmiddels heeft hij zijn leven weer op de rit. Al heeft hij geen vaste verblijfsplaats. Hij slaapt meestal bij zijn vriendin en heeft moeite om rond te komen. Echt volledig meedoen in de maatschappij zoals wij dat doen, is niet haalbaar voor Kees. Dit is zijn manier van leven.” Luns is mede-eigenaar van het kantoor Luns/Van der Velden Advocaten in Almere, dat zij in 2015 samen oprichtte met Annemarie van der Velden.

De schijn tegen

Soms is het twee jaar lang stil. Op andere momenten komt de advocaat drie keer in een jaar voor Kees in actie. “Hij heeft de schijn tegen. In een recent voorbeeld gaat het om fietsendiefstal. In een donkere straat staat een gestolen fiets zonder slot, Kees loopt langs en er klinkt wat gemorrel. Hij wordt aangehouden vanwege de verdachte situatie.”

Luns krijgt een piketmelding. Op het politiebureau staat zij Kees bij en later verdedigt ze hem in de rechtszaal. “Zijn persoonlijke omstandigheden zijn van belang voor het verweer. Er is veel te vertellen en Kees heeft iemand nodig die dit voor hem verwoordt. De maatschappij verwacht veel van mensen, maar het is niet iedereen gegund om aan deze verwachtingen te voldoen. Het is de kunst om dat iedere keer in het verweer weer uit te leggen. Hoewel het nu ging om een verdachte situatie, was er geen wettig en overtuigend bewijs dat Kees de fiets had gestolen. Hij werd vrijgesproken.”

Vanwege de vrijspraak hoeft Kees geen eigen bijdrage te betalen. Luns: “Al vragen we hem dat sowieso nooit, want hij heeft het geld niet. Hij zou de laagste eigen bijdrage moeten betalen, maar dat is dus voor onze eigen rekening. Toch twijfel ik niet om zo’n zaak aan te nemen. Kees heeft, net als iedereen, recht op een goede advocaat. Mensen zoals hij staan met lege handen als er geen sociale advocatuur is. We kunnen soms hard oordelen over anderen, maar wat als het jouw broer is? Dan wil je toch ook dat een proces rechtvaardig verloopt? We moeten de samenleving rechtvaardig houden”, vervolgt ze. “Bijstand van een kwalitatief hoogwaardige advocaat is daar onderdeel van.”

De maatschappij verwacht veel van mensen, maar het is niet iedereen gegund om aan deze verwachtingen te voldoen.

Deskundig

Kees’ omstandigheden leiden tot juridische, maar ook tot andere hulpvragen. “Gelukkig is Kees tegenwoordig niet zo wantrouwig meer ten opzichte van instanties en hulpverlening. Dat was hij vroeger wel. Voor mij is het zoeken naar de balans, waar ik naast mijn juridische bijstand nog meer kan bijdragen, of hem kan verwijzen naar een deskundige instantie in het sociaal domein. Ik draag Kees en andere cliënten een warm hart toe. Ik ben echter advocaat, geen hulpverlener. Ik houd wel de vinger aan de pols: na lange tijd zonder contact vraag ik via de app aan zijn vriendin hoe het gaat. De radiostilte is meestal goed nieuws: Kees is niet in de problemen gekomen. Het is fijn om de bevestiging te krijgen dat het goed met hem gaat.”