Regeling Loonbeslag

Ontstaan Regeling Loonbeslag

Gevraagd naar het ontstaan van de Tijdelijke subsidieregeling beslag op inkomen en vermogen, antwoordt Nur Albayrak: “Naar aanleiding van de Rijksbrede uitvraag van het ministerie naar hardheden in wet- en regelgeving in 2021, diende de Raad dit verzoek in. De Raad kwam met het signaal dat zich in de praktijk gevallen voordoen van rechtzoekenden die te maken hebben met beslag op inkomen en vermogen en geen aanspraak kunnen maken op gesubsidieerde rechtsbijstand, omdat zij op papier te veel inkomen en/of vermogen hebben of hierdoor geconfronteerd worden met een te hoge eigen bijdrage. Via deze tijdelijke subsidieregeling kunnen zij nu toch geholpen worden door een advocaat of mediator.”

Albayrak vervolgt: “De regeling biedt de mogelijkheid tijdelijk rekening te houden met het beslag en tegelijkertijd geeft het ons zicht op de aard en omvang van deze groep rechtzoekenden en de mate waarin zij problemen ervaren in de toegang tot het recht. Normaliter maken we als beleidsmakers beleid op grond van een uitgebreide analyse van de omvang van een probleem, de consequenties en hoe het op te lossen. Deze problematiek is echter zo schrijnend, dat we gelijk mensen toegang tot het recht willen geven en vanuit deze praktijkervaring leren wat er structureel nodig is.

Tijdelijk beproeven om gelijk te kunnen helpen

De regeling kent een subsidieplafond van 1.000 zaken of een maximale duur tot 1 januari 2026. Albayrak: “Dat klopt. We moeten vanuit het ministerie een financieel kader aangeven waarbinnen we dit willen beproeven in de praktijk. Als blijkt dat er geen of heel weinig gebruik wordt gemaakt van de regeling, is de eerste vraag wat dat dan zegt over de noodzaak of de toegang tot het recht voor deze groep rechtzoekenden. En als er heel veel gebruik wordt gemaakt van de regeling, kan dat als een bevestiging gezien worden van de urgentie om tot een structurele oplossing en juridische basis te komen. Kortom: we weten nu nog te weinig en daarom doen we onderzoek via deze regeling. Daarna gaan we kijken wat er vanuit beleid verder moet gebeuren, wat de (structurele) kosten daarvan zijn en hoe we daar dekking voor kunnen vinden. Maar de urgentie voor en het belang van de regeling, naar aanleiding van signalen uit de praktijk is er en dat is mooi. Er is nu in ieder geval een tijdelijke regeling waar de Raad deze rechtzoekenden gelijk kan helpen.”

Onderzoek door het Kenniscentrum

Het Kenniscentrum Stelsel Gesubsidieerde Rechtsbijstand heeft in opdracht van de Raad een monitor opgesteld waarmee elk half jaar cijfers worden aangeleverd over het verloop van de regeling. Er vindt elke drie maanden een evaluatie plaats om bij te kunnen sturen. Albayrak: “Het is interessant om te weten voor welke problematiek burgers bij wie beslag is gelegd rechtsbijstand aanvragen. Waarom is er beslag gelegd en is er sprake van een kortdurend of langer durend beslag? Een termijn voor het trekken van conclusies heeft Albayrak niet. “De regeling geldt nog niet zo heel lang en alles hangt af van wat het onderzoek in de komende maanden en eventueel daarna uitwijst.”

Stelselvernieuwing borgen en implementeren

Terug naar Nur Albayrak. Want waar gaat zij zich de komende tijd op richten? “Mijn functie kent eigenlijk twee hoofdonderdelen. Enerzijds zet ik me in om de vernieuwing van het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand, die in samenwerking met organisaties in 2018 is ingezet, tot een goed einde te brengen door onder andere het borgen van de verschillende opbrengsten. Dat doen we deels door de geleerde lessen uit de verschillende pilots onder het programma in de praktijk verder te brengen en deels via een wetswijziging. Anderzijds zal ik mij, naast het reguliere management van de afdeling, bezighouden met het borgen van de onderdelen van het programma in de staande organisatie - voor een groot deel binnen de afdeling Toegang Rechtsbestel - en de verbinding van die onderdelen met de opgave versterking toegang tot het recht. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de aanpak van het dreigend tekort aan sociaal advocaten, maar ook de uitvoering van de motie Van Nispen/Palmen over het landelijk dekkend netwerk voor sociaal juridische dienstverlening.”

Persoonlijk motivatie

Wat drijft Albayrak in haar loopbaan? “Mijn grote rechtvaardigheidsgevoel. Ik kan slecht tegen onrecht. In overleggen vraag ik met enige regelmaat wie een Wrb-gerechtigde in zijn of haar omgeving kent. Ik ken er veel in mijn directe omgeving en zie waar zij tegenaan lopen. Maar velen hebben geen netwerk en zijn afhankelijk van het systeem. Daarom moeten we de toegang tot het recht samen, met alle partijen in het stelsel, waarborgen.”