Mijnbouwschaderegeling

Van het huis dat hij 28 jaar geleden kocht, staan alleen nog wat muren plus een nieuwer deel overeind. De rest is gesloopt. “Deze zomer stonden er bloemen voor de ramen; het was onkruid dat binnen groeide”. Het is het resultaat van jarenlang getouwtrek met instanties naar aanleiding van aardbevingsschade. Iets wat De Ridder in eerste instantie zelf oppakt, maar waar hij uiteindelijk de hulp van advocaat Fonny Krol-Postma van Bunder Advocaten bij krijgt, bekostigd vanuit de Regeling Mijnbouwschade Groningen.

Aardbevingen

Hoe belandde De Ridder in deze situatie? “De eerste aardbevingen door de gaswinning vonden rond 2009 plaats. Ik zag de ernst er niet zo van in. Ja, er waren wat scheuren, maar onze boerderij uit 1890 zou vast wel blijven staan. Toen ik een rondje door en om het huis liep, bleken er meer scheuren te zijn dan ik dacht. Eén scheur liep door een gehele muur. Ik nam contact op met de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) om in aanmerking te komen voor schadeherstel.”

Het markeerde de start van een traject dat getekend werd door fouten, slechte documentatie en gebrekkig communicatie. De Ridder: “Het begon met de expert in 2012 die de schade van de scheuren kwam beoordelen. Hij was ervan overtuigd dat de schade in de gang kwam door het slaan met de deuren. Wat ik ook zei, het kwam in het rapport. Toen de scheur in 2014 later door een nieuwe aardbeving 20 cm groter was geworden moest een nieuwe expert wel toegeven dat dat de oorzaak was. Toen kreeg ik het herstel van de scheur wél vergoed.”

Instituut Mijnbouw Groningen (IMG)

De overheid stelde vast dat er een onafhankelijke partij nodig was om te bemiddelen over de schade veroorzaakt door de NAM in Groningen. Dat werd het IMG. “In 2019 kon ik aanspraak maken op vergoedingen voor het herstel van scheuren”, vertelt hij verder. “Achteraf gezien was het beter geweest om toen al diepgravender naar de problemen te kijken, want het herstel van alleen de scheuren was onvoldoende om de woning veilig te houden.”

In 2021 deed een andere expert een nieuwe nulmeting. Hij telde 36 scheuren en plaatste de woning van De Ridder in categorie b ‘in versterking’. Dit betekent dat het huis versterkt dient te worden omdat het niet veilig is wanneer er een aardbeving van vijf of hoger op de schaal van Richter plaatsvindt. “En dat was het begin van de echte ellende”, zegt De Ridder. “De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) gaf aan dat er drie muren versterkt dienden te worden en dat het dak gekoppeld moest worden aan de vloer van de bovenverdieping. Ik heb gewaarschuwd dat het gaat om een oud huis met verouderde muren. Je kunt niet zomaar drie muren vervangen of even versterken, daar is de basis onvoldoende voor.”

Toen de versterkende maatregelen startten, stuitte de aannemer al snel op problemen. De Ridder: “Bij het weghalen van de muur ontdekten ze dat de vloer onvoldoende sterk was om een nieuwe muur te dragen, die moest er dus ook uit. Om dat mogelijk te maken moest ook een andere muur weg. En zo ging het van kwaad tot erger. In vijf maanden tijd heeft de aannemer kruiwagen voor kruiwagen mijn huis gesloopt. Ik gaf aan dat ze beter alles plat konden gooien met een kraan en opnieuw konden beginnen. Maar dat was onmogelijk, aangezien ik val in de categorie b ‘in versterking’ en niet in c ‘sloop/nieuwbouw’.”

Bouwvergunning

Uiteindelijk stopt de aannemer met de werkzaamheden omdat er een bouwvergunning nodig is voor het vervolg van de bouw. “De NCG wilde de bouw en isolerende maatregelen wel betalen, maar niet de duurzaamheidsmaatregelen die de woning klaar maken voor de toekomst. Terwijl ze die wél vergoeden, als ik in de categorie ‘sloop/nieuwbouw’ zou vallen. Ik vind dat ze mij in die categorie moeten plaatsen, aangezien er in de praktijk wel degelijk sprake is van sloop.”

Dat De Ridder niet verder komt, zit voor een groot deel in gebrekkige communicatie en documentatie. “Gesprekken die verkeerd of niet zijn vastgelegd, terwijl dit wel is toegezegd. Beloften om ergens binnen twee weken op terug te komen en dat pas na bijna drie jaar te doen”, licht hij toe. “Om de maand bel ik met de NCG, maar ik kom maar niet verder. Ik ben van nature een nuchtere Groningen die erop vertrouwt dat dingen wel goed komen, maar inmiddels weet ik dat er bovenop moet zitten en heel scherp moet zijn.”

Bovenal wil ik een stip aan de horizon: wanneer is het klaar?

Rechtsbijstand

In januari 2024 bouwt de frustratie verder op bij De Ridder. Hij leest dat hij aanspraak kan maken op rechtsbijstand en doet een aanvraag. “Uiteindelijk had ik er in juni écht genoeg van, toen zat ik al vier maanden te wachten op een reactie zodat we de aanvraag voor de bouwvergunning konden starten. Vanuit de Raad kreeg ik de keuze uit drie advocaten. Ik koos voor Fonny Krol-Postma, juist omdat zij nieuw is in de materie. Ik wilde niet ‘een van de twintig zaken op dit gebied’ van de advocaat zijn. Fonny schreef een brief. En wat mij in die vier maanden niet lukte, lukte haar in vijf dagen; ze kreeg een reactie. De afgelopen maanden zijn we bezig geweest met het opbouwen van de case, door opnieuw gesprekken te voeren met partijen. Dat is nodig om bewijsvoering te verzamelen. Inmiddels zit er beweging in de zaak; de bouwvergunningaanvraag ligt bij de gemeente.”

Hij is blij met de gefinancierde ondersteuning van zijn advocaat. “Het is goed dat dit kan want een advocaat kost veel geld. En ik heb hier niet om gevraagd, dat lijkt men te vergeten. Ik zie veel schrijnende zaken om me heen. Het gaat om de levens van mensen. Voor de instanties is mijn huis alleen een huis, de emotionele waarde en schade vergeten ze vaak.”

Wat hoopt hij te bereiken? “Mijn doel is dat mijn woning aangemerkt wordt als ‘sloop/nieuwbouw’, zodat we eindelijk echt stappen kunnen zetten. Er is al zoveel geld gegaan naar experts, schadeafhandeling en overheadkosten. Het had veel geld gescheeld als er in een eerder stadium was geluisterd en we meteen alles hadden gesloopt. Maar bovenal wil ik een stip aan de horizon. Wanneer kunnen we starten met de bouw en wanneer is het klaar? Daar wil ik duidelijkheid over. Ik heb er nog steeds vertrouwen in dat het goedkomt, maar door de jaren heen weet ik dat het niet vanzelf gaat. Samen met  Fonny zitten we er bovenop.”