Jaarverslag Raad van Advies 2024

De Raad van Advies was in 2024 als volgt samengesteld:

• G. (Gerard) Schouw, voorzitter tot 22 januari 2024
• E. (Ymre) Schuurmans, voorzitter vanaf 22 januari 2024
• A.M. (Quirine) Eijkman, lid
• (Peter) Oskam, lid tot 1 januari 2025
• E. (Jonathan) Soeharno, lid vanaf 1 februari 2024
• H. (Jeroen) Brouwer, lid vanaf 1 augustus 2024

Wisseling samenstelling Raad van Advies

De samenstelling van de Raad van Advies veranderde aanzienlijk in 2024. Na acht jaar droeg Gerard Schouw het voorzitterschap over aan Ymre Schuurmans. In juni 2024 namen de Raad en de Raad van Advies met het symposium ‘Het stelsel gesubsidieerde rechtsbijstand: onderzoek en kennis voor uitvoering, beleid en politiek in Nieuwspoort, afscheid van Gerard Schouw. In februari 2024 en in augustus 2024 traden respectievelijk Jonathan Soeharno en Jeroen Brouwer toe als leden van de Raad van Advies en op 31 december 2024 trad Peter Oskam af als lid.

Advies naar aanleiding van maatschappelijke sessie 2023

De Raad van Advies van de Raad brengt één keer per jaar schriftelijk advies uit aan de bestuurder van de Raad. Ten behoeve van dit advies wordt jaarlijks een maatschappelijk sessie georganiseerd. Op 23 november 2023 gebeurde dit voor het eerst. Het kernadvies van de Raad van Advies was om de uitvoering van het grondrecht op adequate rechtsbijstand te versterken door samen met de ketenpartners te werken aan een preventieve aanpak, meer aandacht voor de kwaliteit van advocaten en mediators en aan continuïteit van het aanbod van sociaal advocaten. Dit advies is verwerkt in het jaarplan 2024/strategische agenda 2024-2027. Zo is in het jaarplan 2024 onder andere opgenomen dat de Raad:

• Onderzoekt of en zo ja, hoe structurele rechtsbijstand ingezet kan worden;
• in samenwerking met de Nederlandse orde van advocaten en de Mediators federatie Nederland een programma ontwikkelt voor kwaliteitsborging van sociaal advocaten en mediators; en
• samen met de ketenpartners de inspanningen om studenten en net-afgestudeerde juristen te interesseren voor de sociaal advocatuur.

In 2024 is onder andere bij de Raad een programma Kwaliteit en projectleider Kwaliteit gestart, er is gestart met een verkenning naar structurele rechtsbijstand. Voorts is er door de Raad eerst een netwerk opgezet en contacten gelegd met universiteiten en hogescholen en is vervolgens een ketenbrede samenwerking ontstaan van activiteiten bij universiteiten en hogescholen om rechtenstudenten kennis te laten maken én vervolgens enthousiast te maken voor de sociaal advocatuur.

Het advies van de Raad van Advies is begin 2024, tegelijk met het jaarplan 2024/strategische agenda 2024-2027 gepubliceerd op de website van de Raad.

Reguliere overleggen

In 2024 is verschillende keren gesproken over de governance en de gewijzigde rol van de Raad van Advies. De toezichthoudende taken voor de Raad van Advies vervallen (in overeenstemming met de Visie op Toezicht van Justitie en Veiligheid en de circulaire Governance ten aanzien van zbo’s (BZK)) en focust de Raad van Advies zich op (de invulling van) advisering van de algemeen directeur/bestuurder vanuit de maatschappelijke opgave van de Raad voor Rechtsbijstand. Ter afronding van deze gesprekken is het Reglement Raad van Advies gewijzigd en op 3 juni 2024 gepubliceerd in de Staatscourant (Stc. 2024, 17470)

In 2024 is ook gesproken over de ontvlechting van de Raad en het Juridisch Loket en het jaarplan 2024/strategische agenda 2024-2028 van de Raad. Ook is gesproken over de start van de Commissie Evaluatie puntentoekenning gesubsidieerde rechtsbijstand (Commissie Vd Meer II) en de deelname van mevrouw Nijboer (op persoonlijke titel) aan deze commissie.

Bovendien is gesproken over verschillende maatschappelijke ontwikkelingen en verschillende rapporten over de rechtsstaat (zoals het rapport ‘De gebroken belofte van de rechtsstaat). Ten slotte is de midtime review besproken waarin de Raad de stand van zaken aangeeft van de uitvoering van de gestelde doelen in het jaarplan 2024 en de strategische agenda 2024-2028.

Maatschappelijke sessie 2024

Op 31 oktober 2024 was er voor de tweede keer een maatschappelijke sessie. Deze keer bij de Orde van Advocaten Gelderland in Arnhem. Onderwerpen waren kwaliteit (o.a. feedbackloop en peer review) van juridische dienstverlening door advocaten en burgergerichtheid. Sprekers waren onder andere de Deken van de Orde van Gelderland mr. Wouter Timmermans en drs. Corinna Hopman-Abdouljamil, secretaris van de Ombudscommissie ’s-Hertogenbosch/Waalwijk en lid van de Staatscommissie Rechtsstaat. De Raad van Advies adviseert de bestuurder onder andere om het huidige instrumentarium voor kwaliteitsborging en kwaliteitsbevordering uit te breiden en door te gaan met het onderzoek naar kwaliteit door het Kenniscentrum Stelsel Gesubsidieerde Rechtsbijstand. Ook adviseert de Raad van Advies om aandacht te besteden aan toegang tot het recht van arbeidsmigranten in het kader van signalering en structurele rechtsbijstand.

Naar aanleiding van deze sessie heeft de Raad van Advies een advies aan de bestuurder van de Raad gestuurd. De bestuurder heeft dit advies betrokken bij het jaarplan 2025/strategische agenda 2025-2028. Het advies van de Raad van Advies naar aanleiding van de maatschappelijke sessie in 2024 zal omstreeks maart 2025, tegelijk met het jaarplan 2025/strategische agenda 2025-2028 op de website van de Raad worden gepubliceerd.

Ten slotte

In 2024 is de samenstelling van de Raad van Advies vrijwel geheel gewijzigd. De nieuwe samenstelling en veranderde rol van de Raad van Advies leidden tot verschillende gesprekken hoe de Raad van Advies de maatschappelijke taakopdracht van de Raad het best kan versterken. Wij zijn verheugd dat het gelukt is zoveel verschillende perspectieven op een goede toegang tot het recht in de Raad van Advies te verenigen en zien er naar uit het beleid en bestuur van de Raad de komende jaren daarmee te verrijken.

Voorzitter Raad van Advies, Ymre Schuurmans