´De burger is niet zo zelfredzaam als de overheid denkt´
Sinds de start van de regeling zijn zo’n 5.000 zaken behandeld. Eén van de advocaten die deelneemt aan de regeling is mr. Katie Cras. Zij heeft een eigen strafrechtadvocaten praktijk in Amsterdam en werkt voornamelijk op toevoegbasis. Hoe helpt deze regeling haar cliënten?
“Ik ben actief betrokken bij de Ratz. Ik behandel veel zaken binnen de gesubsidieerde rechtsbijstand. Strafrecht is de kern van mijn praktijk, ik heb de afgelopen jaren vele verdachten bijgestaan. Verder houd ik me bezig met een klein deel bestuursrecht. Maar mijn specialiteit in relatie tot deze Regeling adviestoevoeging zelfredzaamheid is toch wel dat ik cliënten met een strafblad help bij het verkrijgen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG).”
Ratz biedt uitkomst
Hoe kijkt Cras aan tegen het veranderend perspectief op zelfredzaamheid? “Het is een goede ontwikkeling. De burger is namelijk echt niet zo zelfredzaam als de overheid denkt. Bij het verkrijgen van een VOG bijvoorbeeld is het niet zo dat de burger de beleidsregels zomaar kent. Mensen snappen vaak niet wat zij moeten doen om zo’n VOG te krijgen. Bovendien krijg je daar onder de huidige regelgeving bij zienswijze procedure geen gesubsidieerde rechtsbijstand voor. Betalend kan wel, maar de cliënten die ik help, kunnen dat over het algemeen niet zelf bekostigen. Toch gaat het ergens om. Zo’n VOG is het ticket naar het behouden of krijgen van een baan. Bovendien dient de procedure met spoed te worden gestart, omdat de werkgever vaak niet langer kan of wil wachten en de baan anders aan iemands neus voorbij gaat.”
Een tweede kans
Gevraagd naar wat concrete voorbeelden uit haar praktijk, antwoordt Cras: “Ik heb veel cliënten kunnen helpen, maar twee voorbeelden springen er voor mij uit. Zoals een mevrouw die opnieuw de zorgsector in wilde. Door een strafrechtelijk drugsverleden (voor invoer van een beperkte hoeveelheid cocaïne) leek die kans gering. Zij moest binnen een maand een VOG overleggen. Binnen de zorg is dit een noodzakelijke vereiste. Om de kans op de baan met opleidingstraject te kunnen pakken en daarmee een tweede kans op een succesvolle carrière in zorg, had zij een maand de tijd om een VOG te regelen. Dat is kort, zeker gezien haar situatie. Via de Ratz kon ik haar direct bij de zienswijze procedure al helpen met als resultaat dat zij een dag voor de eindstreep alsnog de VOG binnen had.”
Cras vervolgt enthousiast: “Een ander voorbeeld had ook betrekking op het verkrijgen van een VOG. Een meneer die hoofdconducteur bij de NS wilde worden. Ook deze organisatie ziet, om redenen, streng toe op deze regel. Bovendien gold een proefperiode van acht weken en was dit een maximale termijn. Ook hem heb ik, ondanks zijn strafrechtelijke verleden, sneller dan verwacht aan een VOG kunnen helpen, omdat ik hem direct in de zienswijze met de Ratz kon bijstaan. Zonder snelle hulp van een gespecialiseerde advocaat was dat niet gelukt, zo wisten we allebei.”
Warme reacties van burgers
Wat zijn de reacties van burgers en wat doet dit met u als advocaat? “Om te horen dat mijn cliënte in de zorg inmiddels haar opleiding heeft afgerond en dankbaar is dat ze deze kans heeft kunnen pakken, doet me veel. Burgers zijn erg blij als ik ze kan helpen. Euforisch is eigenlijk een understatement. Ik krijg nu nog berichtjes van cliënten die ik jaren geleden geholpen heb. Het is maar een papiertje, maar zo’n VOG betekent voor deze mensen alles. Ze komen uit een dal van wanhoop en kunnen via het verkrijgen van een VOG weer deelnemen aan de maatschappij en betaald werk hebben. Dat doet ook mij goed.”
Helpende hand in de jungle van het recht
“In de zaken waarbij ik de Ratz aanvraag is de verbindende factor dat er iets strafbaars is gebeurd in het leven van deze mensen”, vervolgt Cras. “Veelal gaat het daarbij ook om burgers die daar op de één of andere manier zijn ingerold. Het is ze overkomen. En dan slaat de wanhoop toe en lijkt de tweede kans om het rechte pad te vinden verkeken. Maar dit is precies waarom ik dit werk doe. Mensen helpen een tweede kans te krijgen door ze in de jungle van het recht een helpende hand te bieden. Daar vecht ik voor. Anders valt hun toekomst ook nog in duigen. Ik huil en lach met ze mee.”
Ratz voorziet in een behoefte
Cras sluit af met een stellige constatering: “Ik hoop dat de commissie die is ingesteld, naar aanleiding van het onderzoek tijdens de Ratz besluit dat rechtsbijstand voor dit soort zaken gecontinueerd kan worden. Dat dit blijvend is. Er zijn namelijk veel meer kantoren die ook in andere zaken hier gebruik van maken. Voor burgers kan het een verschil van dag en nacht betekenen. Ik hoop dat ik daar een betekenisvolle bijdrage aan heb kunnen leveren.”