Laagdrempelig en vroegtijdig problemen oplossen met Rechtwijzer
Het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand bestaat uit een aantal ‘lijnen’. De bekendste daarvan zijn de eerstelijn (rechtshulp via het Juridisch Loket) en tweedelijn (rechtsbijstand en mediaton). De nuldelijn is vrij nieuw en sterk in opkomst. In deze lijn staat het geven van informatie en advies via zelfhulptools centraal, zoals ook de Raad doet met Rechtwijzer.nl. Deze website biedt informatie over de meest voorkomende juridische problemen: uit elkaar, overheid, werk, consumenten, schulden en wonen én de online vragenhulp Rechtwijzer EHBO voor mensen die kampen met multiproblematiek.
Rechtwijzer voorziet in behoefte
“Er is steeds meer behoefte aan zelfhulp”, constateert projectleider Kaoutar Chinig. “Mensen die dat kunnen, zoeken zelf op internet naar informatie en manieren om hun problemen op te lossen.” Dat blijkt ook wel uit de ruim half miljoen bezoekers die Rechtwijzer.nl per jaar heeft.
Rechtwijzer EHBO
Problemen komen vaak niet alleen. Ze lopen soms snel in elkaar over of stapelen zich op. Burgers in zo’n situatie zien door de bomen het bos niet meer en zitten met vragen als ‘waar moet ik beginnen?’ en ‘bij wie kan ik terecht?’. Zij hebben behoefte aan overzicht en een concreet plan van aanpak. Voor deze mensen is er Rechtwijzer EHBO.
De tool brengt de problemen in kaart en geeft handreikingen voor de eerste stappen om weer grip te krijgen op de situatie. “EHBO staat voor Eerste Hulp bij Oplossingen”, licht Chinig toe. “We hebben deze tool ontwikkeld in samenwerking met Mind Korrelatie en gelanceerd in 2020. Met Rechtwijzer EHBO kunnen we mensen vroegtijdig helpen met informatie, tips en advies en verwijzing naar de juiste plek. Dit kan een verwijzing zijn naar een advocaat of organisaties in het sociale en juridische domein, maar bijvoorbeeld ook naar onze eigen site, Rechtwijzer.nl.”
Om laagdrempelig en vroegtijdig problemen te kunnen oplossen, werkt Rechtwijzer samen met andere (hulp)organisaties zoals het Juridisch Loket, Justice42, MIND Korrelatie, Geschillencommissie, Magontslag.nl en de Rechtswinkels.
Chinig: “Op dit moment zijn we samen met de wets- en rechtswinkel Amsterdam bezig met het aanbieden van hulp dichtbij huis. Hiervoor verwerken we de sociale kaart van Amsterdam per stadsdeel in Rechtwijzer EHBO. Zo kunnen inwoners van Amsterdam op een laagdrempelige manier hulp dichtbij huis vinden.”
Rechtwijzer helpt mensen vroegtijdig met informatie, advies en verwijzing naar de juiste plek.
Kaoutar Chinig
Rechtwijzer.nl vernieuwd
Het aantal websitebezoekers is de laatste maanden enorm gestegen. “Onlangs hebben we Rechtwijzer.nl vernieuwd. We hebben veel informatie toegevoegd, vooral over schulden, en de EHBO-tool heeft een prominente plek op de site gekregen. Zo is de website klantvriendelijk en overzichtelijk. De site is nu meer toegespitst op de wensen en behoeften van rechtzoekenden in deze tijd.”
De invloed van corona
Door coronamaatregelen moesten mensen bovendien vaker online op zoek naar informatie. Zij zochten vooral naar informatie over uit elkaar gaan, schulden, huurproblemen en werkgerelateerde zaken zoals ontslag. De maatregelen hadden bovendien invloed op de activiteiten van Rechtwijzer. Omdat de bibliotheek in Tilburg was gesloten, kon het fysieke juridische spreekuur van Rechtwijzer niet doorgaan.
Tilburgers kunnen tijdens dit gratis spreekuur vragen stellen over hun sociaaljuridische probleem. Het fysieke spreekuur werd tijdelijk omgezet in een telefonisch spreekuur. Chinig: “Toen de maatregelen weer werden versoepeld en een fysiek spreekuur weer mogelijk was, bleven burgers toch weg. Mogelijk ervoeren zij een drempel om naar de bibliotheek te komen. Ondanks een campagne om het spreekuur te promoten, bleef het erg lastig mensen naar het spreekuur te trekken. Een mogelijke verklaring is dat mensen graag hulp in de buurt willen, maar er in Tilburg al veel voorzieningen op sociaaljuridisch gebied zijn.” Het aantal websitebezoekers vanuit Tilburg steeg overigens wel flink.
Het doel van het spreekuur is om burgers met on- en offline middelen (van onze partners binnen het samenwerkingsverband) te stimuleren en ondersteunen om hun juridische basisvaardigheden en zelfredzaamheid te vergroten. We willen hiermee vroegtijdig passende oplossingen vinden voor (dreigende) problematiek.
Evaluatie juridisch spreekuur
Het juridisch spreekuur van Rechtwijzer is een pilot, die aanvankelijk liep tot en met 2020, maar door corona is verlengd tot en met januari 2022.
Chinig: “Begin 2022 evalueren we de pilot met de partners aan de hand van het aantal bezoekers en de casussen die we behandeld hebben. Afhankelijk daarvan bepalen we of we het spreekuur Rechtwijzer blijven organiseren of dat de pilot wordt beëindigd.”