Wijziging berekening beslagvrije voet

Slapeloze nachten tot de nieuwe tool.

Per 1 januari 2021 werd een aanpassing in de berekening van het ‘vrij te laten bedrag’ (vtlb) doorgevoerd omdat de onderliggende wet op de beslagvrije voet wijzigde. Eerst maakten deurwaarders op basis van aangeleverde gegevens van burgers een berekening van de beslagvrije voet; het bedrag dat burgers per maand vrij te besteden hebben. Dat bedrag dient ‘minimaal maar toereikend’ te zijn, maar was dat niet altijd omdat burgers geen complete of incorrecte gegevens aanleverden. Daarom dus een nieuwe wet. Deze beslagvrije voet wordt ook gehanteerd in de vtlb-calculator, een berekening van de beslagvrije voet met extra opties. En dat merkten schuldenaren in de Wsnp.

Structureel anders

De verandering had grote gevolgen. “Ik heb er slapeloze nachten van gehad”, verklaart Karen Stoffels-Montfoort, senior beleidsadviseur bij de NVVK, de vereniging voor schuldhulpverlening en Sociaal Bankieren. “Door de herberekening ging zo’n 25-40% van de schuldenaren er (soms flink) op achteruit, 10% had voordeel en voor de rest veranderde er weinig. Maar de eerste groep kwam in de problemen, het was schrijnend.” Het was voelbaar voor Bureau Wsnp, rechters, bewindvoerders, schuldhulpverleners  maar natuurlijk vooral voor de schuldenaren zelf. “Er moest iets veranderen, niet op individueel maar op structureel niveau.” Samen met Pauline de Wit trok Stoffels aan de bel en deed de rechtbanken het verzoek om een nieuwe berekening te mogen maken bovenop de herberekende beslagvrije voet. Ze maakten daarbij gebruik van hun contacten binnen de Werkgroep Rekenmethode Vtlb van Recofa. “Binnen een week hadden we een positieve reactie en een maand later was de nieuwe tool gereed. Heel bijzonder.”

Sigarendoosje

In een weekend bespraken De Wit en Stoffels waar de nieuwe berekening aan moest voldoen. Stoffels: “De eerste opzet staat op de achterkant van een sigarendoosje.” Met dank aan collega’s van ICT, Stichting Netwerk Gerechtsdeurwaarders en Kred’it, de vaste softwareleverancier, ontwikkelde Bureau Wsnp de vtlb-tool razendsnel. “Vervolgens hadden de schuldenaren weer recht op een redelijk te besteden vrij te laten bedrag. In de extra’s boven op de beslagvrije voet, worden eventuele tekorten en overschotten in de beslagvrije voet gecompenseerd voor iedereen die het moet doen met een Vtlb. Tijdens het hele proces hielden we de burger in ons achterhoofd; dit móest veranderen. We zijn er trots op dat het gelukt is en hebben nog nooit zo vaak benoemd dat ‘de burger centraal staat’.”