‘Alleen samen kun je alle expertise nóg beter inzetten’
Sinds een aantal jaar zijn Gerard Schouw en Quirine Eijkman leden van de Raad van Advies. Ze adviseren de Raad bij complexe vraagstukken. Ieder vanuit een eigen aandachtsgebied wat interessante discussies oplevert. Samen kijken ze terug op het afgelopen jaar. Wat viel hen op?
Quirine Eijkman is lector Toegang tot het Recht bij het Kenniscentrum Sociale Innovatie van de Hogeschool Utrecht en ondervoorzitter bij het College voor de Rechten van de Mens: “Ik begeef mij op het snijvlak van mensenrechten en veiligheid. Daarbij ligt mijn expertise bij maatschappelijke vraagstukken rondom toegang tot het recht en juridische zelfredzaamheid. Ik ben blij dat er dit jaar veel bereikt is op het gebied van het versterken van de sociale advocatuur. Zo deed het kabinet de toezegging voor hogere vergoedingen voor sociaal advocaten en het verlagen van de griffierechten.”
Kanteljaar
“Ook ik zie afgelopen jaar als een kanteljaar”, aldus voorzitter van de Raad van Advies Gerard Schouw: “Zo stond de sociale advocatuur al jaren onder druk. Want de complexiteit van regelgeving nam toe en tegelijkertijd gingen de vergoedingen omlaag. Dat bracht de sociale advocatuur in een benarde situatie. De toeslagenaffaire liet zien hoe belangrijk het is dat mensen met een laag inkomen bijstand van een sociaal advocaat kunnen krijgen. In deze discussie nam de meerderheid van de Tweede Kamer dit jaar een motie aan en maakte geld vrij om de rechtspositie van mensen te versterken. Dat was goed nieuws!”
Mensgericht
“Ja, dit is een constructieve oplossing voor het stelsel”, vervolgt Eijkman. “Er zijn behoorlijk wat Nederlanders die moeite hebben met lezen of schrijven. Dit beperkt hen in hun juridische zelfredzaamheid. Soms zetten ingrijpende gebeurtenissen iemand mentaal onder druk, zoals het verliezen van een baan of een scheiding. Dat vraagt van de Raad om mensgericht te werken en de organisatieprocessen daarop in te richten.”
Praktijkdag
“Om de Raad nog beter te adviseren, waren we afgelopen jaar aanwezig bij een praktijkdag die de Raad organiseerde”, aldus Schouw. “Uiteraard hebben we veel beleidsmatige kennis in huis. Toch staan we ook op enige afstand van de dagelijkse praktijk van het werk van de Raad. Tijdens deze dag praatten collega’s van de Raad ons bij over de ontwikkelingen op het gebied van juridische hulpverlening bij herstel kinderopvangtoeslag of bij vluchtelingen.”
Stip op de horizon
“Het was ontzettend waardevol om een beter beeld te krijgen van wat medewerkers doen en welke gevolgen dat heeft”, vult Eijkman aan. “Ik merk dat medewerkers een mooie focus hebben op het mensgericht handelen. Het bewust hiermee omgaan zit bij hen in de haarvaten. Dat is mooi om te zien!” Schouw onderstreept: “De ervaringen van deze praktijkdag waren uiterst nuttig. Wij zetten dit jaar samen met de Raad en haar ketenpartners een lange termijnvisie op papier. Dit is een duidelijke stip op de horizon voor 2025 waarin de visie en missie beschreven staat die vooral ingaat op de organisatie die de Raad wil zijn en hoe zij daaraan wil bouwen. In dat meerjarenperspectief staat de burger centraal. Via de kerntaken kan de Raad verantwoordelijkheid pakken en ambities vormgeven.”
Geleidelijk meebewegen
Eijkman beaamt en concludeert: “Deze visie maakt het mogelijk om de komende jaren geleidelijk mee te bewegen in het ontstaan van het nieuwe stelsel van gesubsidieerde rechtsbescherming. Dit helpt de Raad om haar dienstverlening en bedrijfsprocessen verder te optimaliseren, zoals oplossingsroutes, rechtshulppakketten, bedrijfsvoering en ICT-landschap. Ik vond het enorm waardevol om hier met de Raad en ketenpartners over na te denken. Alleen samen kun je alle expertise nóg beter inzetten.”